اسلام آباد-09 جون (اي پ?? پي) وفاقي حڪومت اقتصادي سروي 22-2021ع جاري ڪري ڇڏيو آهي، جنهن تي هلندڙ مالي سال دوران اؤسر واري شرح 5.97 ??يڪ??و، في ڪس آمدني 1798 ڊالر، زراعت جي اؤسر واري شرح 4.4 ??يڪ??و، صنعتي شعبو 7.2 ??يڪ??و، تعميراتي شعبي جي اؤسر واري شرح 3.1 ??يڪ??و، خدمتن جي شعبي جي اؤسر 6.2 ??يڪ??و، وڏين صنعتن جي اؤسر واري شرح 0.4 ??يڪ??و، ايف بي آر جي محصول جي وصولي 28.4 ??يڪ??و اضافي سان 5348 ارب رپيا، مالياتي خسارو 2565 ارب رپيا، مهانگائي جي شرح 11.3 ??يڪ??و، ايڪسپورٽ 27.8 ??يڪ??و جي اضافي سان 26 ارب 80 ڪروڙ ڊالر، امپورٽ 59.8 ارب ڊالر، واپاري خسارو 49.6 ??يڪ??و جي اضافي سان 32.9 ارب ڊالر، ڪرنٽ اڪائونٽ خسارو 13.8 ارب ڊالر، آءِ ٽي جي ايڪسپورٽ 29.26 ??يڪ??و جي اؤسر واري شرح سان هڪ ارب 94 ڪروڙ 80 لک ڊالر، پرڏيهه مان آيل ناڻو 7.6 ??يڪ??و جي واڌ سان 26 ارب 10 ڪروڙ، پرڏيهي مٽاسٽا جي ناڻي جا ذخيرا 16.4 ارب ڊالر آهن. اهڙيءَ ريت سڌيءَ ريت پرڏيهي سيڙپڪاري 1.6 ??يڪ??و جي گهٽتائي سان 1455.6 ارب ڊالر رڪارڊ ڪئي وئ??. هلندڙ مالي سال دوران مارچ جي پڄاڻيءَ تائين ڪل سرڪاري قرض 44366 ارب رپين تائين پهچي ويو آهي. جولاءِ کان اپريل 2022ع دوران تيل جو امپورٽ بل 95.9 ارب ڊالر سان 17 ارب 3 ڪروڙ ڊالر رهيو، احساس ڪفالت پروگرام تحت لاڀ کڻندڙن جو انگ 80 لکن تائين وڌايو ويو. ناڻي واري وزير مفتاح اسماعيل، رٿابندي واري وفاقي وزير احسن اقبال، بجلي واري وفاقي وزير خرم دستگير خان، ناڻي بابت مملڪتي وزير عائشه غوث پاشا گڏيل پريس ڪانفرنس ۾ اقتصادي سروي جاري ڪيو. اقتصادي سروي 22-2021ع مطابق مالي سال 2022ع ۾ خام قومي پ??داوار (جي ڊي پ??) جي اؤسر واري شرح ۾ 5.97 ??يڪ??و اضافو ٿيو، جڏهن ته هاڻي به بنيادي معيشت عدم توازن جو شڪار آهي، ان کان علاوه ملڪي ۽ عالمي غير يقيني وارين حالتن جي ڪري معيشت عدم استحڪام کي مُنهن ڏئي رهي آهي. پاڪستان جي معيشت ڪورونا وبا مالي سال 2020ع ۾ 0.94 ??يڪ??و سڪڙجڻ باوجود بحاليءَ طرف پيش قدمي جاري رکي ۽ گذريل مالي سال 2021ع ۾ اؤسر واري شرح 5.74 ??يڪ??و رهي. دنيا جڏهن ڪورونا جي اثرن کان نڪرڻ جي ڪوشش ڪري رهي هئي ته اوميڪرون جي پکيڙ، افغانستان ۾ حڪومت جي تبديلي ۽ـ روس يوڪرين تڪرار سبب ان سان معاشي صورتحال غير يقيني جو شڪار آهي. مالي سال 2022ع ۾ خام قومي پ??داوار ۽ موجوده منڊين جي قيمتن تي 66950 ارب رپيا هئا، جيڪا گذريل سال 55796 بلين رپيا هئا، اهڙيءَ طرح ان ۾ 20.0 ??يڪ??و جو اضافو ٿيو. جڏهن ته ڊالر جي اصطلاح ۾ اهو اضافو 383 بلين ڊالر آهي. مالي سال 2022ع ۾ في ڪس آمدني 1798 ڊالر رڪارڊ ڪئي وئ?? جيڪا خوشحاليءَ ۾ بهتريءَ جي عڪاسي آهي. مالي سال 2022ع ۾ بچت- سيڙپڪاريءَ جي وچ ۾ فرق ۾ اضافو ٿيو. جولاءِ کان اپريل 2022ع ۾ ڪرنٽ اڪائونٽ خسارو 13.8 بلين ڊالر رهيو، جڏهن ته گذريل سال انهيءَ عرصي دوران ڪرنٽ اڪائونٽ خسارو 0.5 بلين ڊالر هو. مالي سال 2022ع ۾ سيڙپڪاريءَ جي لحاظ کان خام قومي پ??داوار جي شرح 15.1 في ??يڪ??و رهي جڏهن ته مالي سال 2021ع ۾ اها شرح 14.6 ??يڪ??و هئي. نيشنل اڪائونٽس جي انگن اکرن مطابق مالي سال 2022ع ۾ شين ۽ خدمتن جي ايڪسپورٽ ۾ 39 ??يڪ??و اضافو ٿيو، جڏهن ته شين ۽ خدمتن جي امپورٽ ۾ 46 ??يڪ??و اضافو ٿيو. زراعت جي شعبي ۾ اؤسر واري شرح 4.4 ??يڪ??و رهي، جنهن جو بنيادي سبب فصلن ۾ 6.6 ??يڪ??و ۽ـ چوپائي مال ۾ 3.3 ??يڪ??و جو اضافو آهي. اهم فصلن ۾ 7.2 ??يڪ??و، ٻين فصلن ۾ 5.4 ??يڪ??و ۽ ڪاٽن جننگ جي شعبي ۾ 9.22 ??يڪ??و اؤسر واري شرح سان فصلن ۾ اضافو رڪارڊ ڪيو ويو. زراعت جي ٻين شعبن ٻيلي ۽ ماهيگيريءَ ۾ ترتيبوار 6.1 ??يڪ??و ۽ 0.3 ??يڪ??و اضافو رڪارڊ ڪيو ويو. صنعتي شعبي ۾ مالي سال 2022ع ۾ 7.2 ??يڪ??و جي اؤسر رڪارڊ ڪئي وئ??، جڏهن ته گذريل مالي سال 2021ع ۾ صنعتي شعبي جي ڪارڪردگيءَ ۾ 7.8 ??يڪ??و جو اضافو ٿيو. وڏي پ??ماني تي شين جي تياري واري صنعت ۾ 65.0 ??يڪ??و آهي. کاڻين ۽ کوٽائيءَ جي شعبي ۾ ڪاٽو 4.5 ??يڪ??و جي اؤسر واري شرح، جڏهن ته بجلي، گيس ۽ پاڻيءَ جي فراهمي جي ذيلي شعبن ۾ 7.9 ??يڪ??و جي اؤسر واري شرح ۾ اضافو رڪارڊ ڪيو ويو. تعميراتي شعبي ۾ 3.1 ??يڪ??و جي اؤسر واري شرح اضافو رڪارڊ ڪيو ويو. خدمتن جي شعبي ۾ اؤسر واري شرح 6.2 ??يڪ??و جي واڌ سان واپار جي ڪاروبار ۾ 10 ??يڪ??و، ٽرانسپورٽيشن ۽ اسٽوريج جي شعبي ۾ 5.4 ??يڪ??و، رهائش ۽ کاڌي جي خدمتن جي سرگرمين ۾ 4.1 ??يڪ??و، انشورنس ۽ـ ماليات ۾ 4.9 ??يڪ??و ترقي رهي. ايراضيءَ جي خريد ۽ وڪري جي سرگرمين ۾ 3.7 ??يڪ??و، تعليم جي شعبي ۾ 8.7 ??يڪ??و، صحت ۽ سماجي ڪمن ۾ 2.2 ??يڪ??و، جڏهن ته ٻين نجي خدمتن ۾ 3.8 ??يڪ??و جي اؤسر واري شرح ۾ واڌ رڪارڊ ڪئي وئ??. مالي سال 22-2021ع دوران زراعت جي شعبي جي اؤسر واري شرح 4.40 ??يڪ??و تي حوصله افزا رهي آهي جيڪا موجوده سال جي 3.5 ??يڪ??و هدف ۽ گذريل سال جي اؤسر واري شرح 3.48 کان وڌيڪ آهي. مالي سال 22-2021ع دوران ڪپهه جي پ??داوار گذريل سال جي 7.064 ملين ڳٺڙين جي ڀيٽ ۾ 8.329 ملين ڳٺڙيون پيدا ٿيون ۽ ان جي پ??داوار ۾ 17.9 ??يڪ??و جو اضافو ڏٺو ويو. مالي سال 22-2021ع دوران چانورن جي پ??داوار 9.323 ملين ٽن رهي جيڪا گذريل سال جي 8.420 ملين ٽن پيداوار کان 10.7 ??يڪ??و وڌيڪ رهي. مالي سال 22-2021ع دوران ڪمند جي پ??داوار 88.654 ملين ٽن رهي جيڪا گذريل سال 81.009 ملين ٽن پيداوار کان 9.4 ??يڪ??و وڌيڪ ريه. مالي سال 22-2021ع دوران مڪئي جي پ??داوار گذريل سال 8.940 ملين ٽن پيداوار جي ڀيٽ ۾ 10.635 ملين ٽن رهي، جيڪا 19 ??يڪ??و وڌيڪ هئي. مالي سال 22-2021ع دوران ڪڻڪ جي پ??داوار 26.394 ملين ٽن رڪارڊ ڪئي وئ?? جيڪا گذريل سال 27.464 ملين ٽن هئي، جنهن ۾ 3.9 ??يڪ??و جي گهٽتائي ڏٺي وئ??. ٻين فصلن جن جو زرعي قدر ۾ واڌ وارو حصو رهيو اهو 13.86 ??يڪ??و ۽ جي ڊي پ?? ۾ 3.14 ??يڪ??و آهي، ان جي اؤسر واري شرح ۾ 5.44 ??يڪ??و جو اضافو ٿيو. جنهن جي ڪري داليون 29.82 ??يڪ??و، روغني ٻج 24.75 ??يڪ??و، ڀاڄيون 11.52 ??يڪ??و، ميوا 1.53 ??يڪ??و ۽ گاهه 0.36 ??يڪ??و جي پ??داوار ۾ اضافو رهيو. گله باني جنهن جو زرعي قدر ۾ واڌ جو حصو 61.89 ??يڪ??و ۽ جي ڊي پ?? ۾ حصو 14.04 ??يڪ??و آهي، ان جي اؤسر واري شرح گذريل سال جي 2.38 ??يڪ??و جي ڀيٽ ۾ 3.26 ??يڪ??و رهي. ماهيگيري جو شعبو جنهن جو زرعي قدر جي واڌ ۾ حصو 1.39 ??يڪ??و ۽ جي ڊي پ?? ۾ حصو 0.32 ??يڪ??و آهي، ان جي اؤسر واري شرح ۾ 0.35 ??يڪ??و اضافو ٿيو، جڏهن ته ان جي ڀيٽ ۾ گذريل سال جي ان عرصي ۾ ان شعبي جي اؤسر واري شرح 0.73 ??يڪ??و هئي. ٻيلن جو شعبو جنهن جو زراعت ۾ حصو 2.14 ??يڪ??و آهي ۽ جي ڊي پ?? ۾ 0.49 ??يڪ??و اهي، ان جي اؤسر واري شرح 6.13 ??يڪ??و اضافو ٿيو. جڏهن ته ان جي ڀيٽ ۾ گذريل سال جي ان عرصي ۾ ان شعبي جي اؤسر واري شرح ڪاٽو 0.45 ??يڪ??و ٿئي. مالي سال 22-2021ع دوران چڻن جي پ??داوار 319 هزار ٽن رهي، ان لاءِ چڻن جي پ??داوار ۾ گذريل سال جي ڀيٽ ۾ 36.3 ??يڪ??و رڪارڊ ڪيو ويو جيڪو موسم جي بهتر صورتحال ۽ بهتر ٻج جي دستيابي جي ڪري ممڪن ٿيو. مالي سال 22-2021ع دوران مرچن، پٽاٽن ۽ مڱن جي پ??داوار ۾ ترتيبوار 36.6، 35.1، 29.0 ??يڪ??و جو اضافو ٿيو. اهڙيءَ طرح ماش ۽ـ بصر جي پ??داوار ۾ تريباور 11.6 ۽ 8.5 ??يڪ??و جي گهٽتا??ي ٿي. جڏهن ته گذريل سال جي ڀيٽ ۾ مسور جي پ??داوار هڪجيتري رهي. مالي سال 22-2021ع (جولاءِ کان مارچ) زراعت جو قرض ڏيندڙ ادارن 958.3 بلين رپين جي رقم ڏني جيڪا گذريل سال جي ان عرصي دوران 953.7 ارب رپين جي حساب سان 0.5 ??يڪ??و وڌيڪ آهي. خريف 2021ع جي فصلن لاءِ پاڻيءَ جي ڪل دستيابي 65.08 ملين ايڪڙ فوٽ رڪارڊ ڪئي وئ?? جيڪا خريد 2020ع جي ڀيٽ ۾ 0.05 ??يڪ??و گهٽ رٿي. ربيع 22-2021ع دوران پاڻيءَ جي ڪل دستيابي 27.42 ملين ايڪڙ فوٽ رڪارڊ ڪئي وئ?? جيڪا ربيع 21-2020ع کان 12 ??يڪ??و گهٽ آهي. مالي سال 22-2021ع (جولاءِ کان مارچ) دوران ڀاڻ جي ملڪي پ??داوار ۾ گذريل سال جي ان عرصي جي ڀيٽ ۾ پيداوار 1.9 ??يڪ??و جو اضافو ٿيو جنهن جو بنيادي سبب فاطمه فرٽيلائيزر ۽ ايگريٽيڪ کي اضافي گيس جي فراهمي آهي. جڏهن ته ڀاڻ جي استعمال ۾ 6.2 ??يڪ??و گهٽتا??ي ٿي. جولاءِ کان مارچ مالي سال 2022ع دوران وڏي پ??ماين تي مينيوفيڪچرنگ (ايل ايس ايم) جي اؤسر واري شرح ۾ 0.4 ??يڪ??و اضافو ٿيو، جڏهن ته گذريل سال جي ان عرصي ۾ اؤسر واري شرح 4.2 ??يڪ??و هئي. صنعتن بابت انگن اکرن مان خبر پوي ٿي ته فرنيچر جي مصنوعات ۾ سڀ کان وڌيڪ اضافو 301.8 ??يڪ??و، ڪاٺ جي مصنوعات 157.5 ??يڪ??و، آٽو موبائل 54.1 سي??و، ٻي صنعت سازي (فٽ بالز) 37.8 ??يڪ??و، ملبوسات 34.0 ??يڪ??و، لوهه ۽ اشتيل 16.5 ??يڪ??و، تمباڪ 16.7 ??يڪ??و، خوراڪ 11.7 ??يڪ??و، مشينن ۽ اوزارن ۾ 8.9 ??يڪ??و، ڪيميڪلز 7.8 ??يڪ??و، ٽيڪسٽائل ۾ 3.2 ??يڪ??و اضافو رڪارڊ ڪيو ويو. ان عرصي دوران جن شعبن ۾ ڪاٽو اؤسر رڪارڊ ڪئي وئ?? انهن ۾ رٻڙ جي مصنوعات 20.6 ??يڪ??و، ٻيا چُرپُر ڪندڙ اوزار 10.2 ??يڪ??و، فيبري ڪيٽڊ ڌاتو 7.2 ??يڪ??و، برقي اوزار 1.1 ??يڪ??و، دوا سازي 0.4 ??يڪ??و رهي. کاڻين ۽ سرنگن جي شعبي ۾ مالي سال 22-2021ع دوران 4.5 ??يڪ??و جي گهٽتا??ي ٿي، جڏهن ته گذريل سال اها شرح مثبت 1.2 ??يڪ??و رهي. ڪوئلي، قدرتي گيس، ڪرومائيٽ، خام تيل ۽ بيريٽس ۾ ترتيبوار 4.5، 25.7، 8.3 ۽ 162.5 ??يڪ??و اضافو ٿيو، جڏهن ته ڪجهه معدنيات جي اؤسر ڪاٽو رهي، جنهن ۾ ميگني سائٽ 52.3 ??يڪ??و، جپسم 37.0 ??يڪ??و، چن جو پٿر 33.3 ??يڪ??و ۽ اوچر 25.5 ??يڪ??و ۽ـ پهاڙي لوڻ 24.2 ??يڪ??و رهيا.
